انعقاد قرارداد احداث ۱۱ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی

یورنا به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو، علی اکبر محرابیان وزیر نیرو به تشریح عملکرد 3 ساله خود در صنعت برق پرداخت. شرح این گفتگو به شرح زیر است.

شرایط صنعت برق در ابتدای دولت سیزدهم چگونه بود و با چه چالش هایی در این بخش مواجه بودید؟

در ابتدای دولت سیزدهم با ناهماهنگی جدی در حوزه برق مواجه بودیم. برنامه ما باید دو مشکل را حل می کرد. مشکل اول نارضایتی و مشکل دوم تقاضای مازادی است که در اجرای این برنامه به وجود آمد. در مجموع دولت سالانه بین 4 تا 5 هزار مگاوات با افزایش تقاضا مواجه بود، بنابراین شروع کار ما باید طوری طراحی شود که عدم تعادل 15 هزار مگاواتی را حل کرده و نیاز سالانه 5 هزار مگاوات را تامین کند.

برای رفع این نارضایتی ها، اقدامات چگونه اولویت بندی شدند؟

در این زمینه برنامه ریزی در دو بعد انجام شده است: اول اینکه در راستای توسعه توانمندی های نیروگاه های تولید برق اقدام شود. همچنین در صورت لزوم شبکه را گسترش دهید. برای رفع اختلالات شبکه، نقاطی از شبکه که دچار افت ولتاژ می شوند، بعد دوم مدیریت مصرف است. مدیریت هوشمندانه مصرف به گونه ای که خللی در رونق و تولید کشور ایجاد نکند.

برای این منظور علاوه بر استفاده از توان نیروگاه های تحت نظارت وزارت نیرو، برنامه جامعی برای بهره برداری از نیروگاه ها برای تامین صنایع در نظر گرفته شده است، ضمن اینکه توجه ویژه ای به توسعه انرژی های تجدیدپذیر شده است. منابع

علاقه به انرژی های تجدیدپذیر به عنوان شاخصی برای این برنامه جمع آوری شد. طبیعتاً برای اجرای این برنامه نیاز به تأمین منابع مالی کافی، بکارگیری نیروهای نخبه و انتخاب مدیران مجرب، قوی و با انگیزه به عنوان همکار بود.

چه اقداماتی برای غلبه بر پیک تابستانی 13 دولت انجام شده است؟

100 اقدام برای تابستان 1401 در دستور کار قرار گرفت که این 100 اقدام شامل توسعه نیروگاه ها، نوسازی نیروگاه ها و تعمیر نیروگاه ها و تعمیر نیروگاه هایی است که گاه از کار افتاده یا حدودا ترک کردن بخشی دیگر از اقدامات توسعه شبکه خطوط انتقال و بهره برداری از تعداد زیادی پست بود. موضوع دیگر عدم تعادل مالی صنعت برق است. متأسفانه در سال های گذشته در خصوص اصلاح ساختار مالی کار خاصی صورت نگرفته است. از این رو مهمترین دلیل عدم توسعه صنعت یعنی اصلاحات اقتصادی و اصلاح ساختار مالی صنعت برق در دستور کار دولت و مجلس قرار گرفته است. برای این اصلاحات لازم بود قانون مجلس اخذ شود. در این راستا قانون رفع موانع تولید از صنعت برق در دستور کار قرار گرفت. دولت سیزدهم حمایت زیادی از این طرح کرد و با رای قاطع نمایندگان به قانون مادر شورای اسلامی تبدیل شد که رفع عدم تعادل مالی را نیز ممکن کرد.

مجموع این اقدامات باعث شد کشور در تابستان 1401 با مشکلات بسیار کمتری نسبت به سال 1400 برق را مدیریت کند، به طوری که قطعی برق خانگی به طور کامل برطرف شد و برق رسانی به بخش تولید رشد چشمگیری را به ثبت رساند.

برای تابستان 1402 و همچنین تابستان 1403 همان بسته های اجرایی در دستور کار قرار گرفت. در تابستان 1402 یکصد و چهل اقدام تدوین شد و در تابستان 1403 که اکنون در آن هستیم، 180 اقدام در دستور کار قرار گرفت. این اقدامات بخشی از ایجاد، توسعه و مقررات زدایی شبکه و نیروگاه ها بود. لازم بود نیروگاه های موجود با حداکثر ظرفیت به تولید برسد. این ضرورت ایجاب می کرد که برخی از این نیروگاه ها را مدرن کنیم.

آیا از توان و توانمندی های فناوری و دانش شرکت ها برای مدیریت این شرایط استفاده شده است؟

در دولت سیزدهم با استفاده از توانمندی های شرکت های دانش بنیان، ظرفیت نیروگاه های کشور را نوسازی کردیم که گاهی تا 15 درصد ادامه داشت. سال هاست که تولید برخی نیروگاه ها متوقف شده و بر همین اساس تعمیر و نوسازی تمامی نیروگاه ها در دستور کار قرار گرفته است.

در این راستا نیروگاه های تولید برق با ظرفیت هزاران مگاوات بهره برداری شد. سرعت ساخت نیروگاه ها، سرعت توسعه طی این سه سال بی نظیر بوده است و در سراسر کشور، در استان های مختلف، صدها واحد نیروگاهی اعم از نیروگاه حرارتی، نیروگاه برق آبی و به ویژه نیروگاه های تجدیدپذیر به کار گرفته شده است. به بهره برداری رساند .

لطفا آخرین آمار افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور را ارائه دهید

در دوره دولت سیزدهم بیش از 10 هزار و 382 مگاوات به ظرفیت نیروگاه های کشور اضافه شد و حدود 22 هزار مگاوات نیروگاه در مراحل اجرایی داریم که با بهبودهای بین 10 تا 95 همراه است. درصد امروز ظرفیت تولید نیروگاه های کشور به 93 هزار مگاوات رسیده است.

در برنامه هفتم، یعنی طی پنج سال آینده، پیش بینی می شود تا پایان برنامه، ظرفیت نیروگاه های تولید برق کشور به 123 هزار مگاوات برسد. ظرفیت این ایستگاه در حال حاضر 93000 مگاوات است و قرار است 30000 مگاوات به ظرفیت ایستگاه اضافه شود. در حال حاضر بیش از 22000 مگاوات در حال ساخت است و این مقدار نیروگاه می تواند ظرف یکی دو سال آینده به شبکه متصل شود. یعنی برای تکمیل مفاد برنامه هفتم فقط باید 8000 مگاوات نیروگاه اضافه کنیم.

ارزیابی شما از روند توسعه توانمندی های نیروگاه در سه سال گذشته چیست؟

بر اساس گزارش معتبرترین موسسات انرژی جهان به نام Energy Institute یا EI که در مجلات معتبر بین المللی منتشر شده است، توسعه نیروگاه ها طی سه سال گذشته سرعت زیادی یافته است. طی سه سال گذشته، تولید برق ایران 45.7 تراوات ساعت افزایش یافته است و این رشد تولید، ایران را در رتبه هفتم جهان قرار داده است. قبل از ایران کشورهایی مانند چین، هند، آمریکا، روسیه، برزیل و اندونزی وجود داشتند که کشورهایی بسیار پهناور، با جمعیت بسیار بالا و اقتصاد بزرگ هستند.

صنعت سهم بسیار بالایی در مصرف بخش عمده برق تولیدی کشور دارد به طوری که 45.7 تراوات ساعت معادل 87 درصد به بخش تولید و صنعت کشور اضافه شد.

می توان نتیجه گرفت که در تولید، اقتصاد و توسعه کشور شاهد رشد بوده ایم. این رشد تولید ایران را در رتبه هفتم جهان، سوم آسیا و رتبه اول غرب آسیا قرار داده است که رتبه مهمی است. یعنی بالاتر از همه کشورهای اروپایی، بالاتر از کشورهای عربی منطقه، بالاتر از ترکیه، بالاتر از کره جنوبی، ژاپن و بیشتر کشورهای با اقتصاد بزرگ.

رشد تولید برق در دولت های مختلف چگونه بود؟

اگر بخواهیم رشد سرانه تولید را در دولت های مختلف بسنجیم، در دولت های بعد از جنگ، در دولت آقای هاشمی، سالانه 5.3 تراوات ساعت به تولید کشور اضافه کردیم، در دولت آقای هاشمی. خاتمی سالانه 9.1 تراوات ساعت و در دولت آقای احمدی نژاد 10 تراوات ساعت اضافه کردیم و در دولت آقای روحانی فقط 8.7 تراوات ساعت به تولید برق کشور اضافه شد. این در حالی است که در دولت سیزدهم سالانه 15.2 تراوات ساعت به تولید برق کشور اضافه می شد. البته این را در شرایطی می خواهم بگویم که این دولت با شهادت آیت الله سه سال رئیس جمهور شد. بخش خوبی از نیروگاه هایی که در این مدت پیش بینی کرده بودیم و شروع به کار کردیم هنوز به مرحله بهره برداری نرسیده اند و انشالله تا یک سال آینده و حداکثر تا دو سال آینده به بهره برداری می رسند در ادامه کار توجه ویژه ای به تکمیل نیروگاه ها خواهد شد که این امر باعث رفع عدم تعادل برق در کشور می شود.

وضعیت انرژی های تجدیدپذیر در صنعت برق را چگونه ارزیابی می کنید؟

برق تجدیدپذیر برای ما یک گزینه نیست، یک ضرورت است. زیرا وقتی از برق تجدیدپذیر صحبت می کنیم به معنای رفع عدم تعادل برق، سوخت و آب است. زیرا نیروگاه انرژی های تجدیدپذیر آب و سوخت مصرف نمی کند و برق تولید می کند. مهمترین چیز حفظ محیط زیست است. ما در شرایطی قرار گرفته‌ایم که لازم است همه برنامه‌های توسعه‌ای ما بر اساس حفظ محیط زیست باشد. تولید برق حرارتی نیز در سراسر شهرها یک مشکل است. دولت سیزدهم تولید برق تجدیدپذیر را اولویت اصلی خود قرار داده است.

چه اقداماتی برای توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر انجام می شود؟

این موضوع در دو بعد مورد توجه و کار قرار گرفت: بعد اول زیرساخت های تجدیدپذیر است. تا بتوانیم از حداکثر انرژی داخلی در اجرای نیروگاه ها استفاده کنیم. به همین دلیل از سرمایه‌گذارانی که واحدهای صنعتی برای تولید تجهیزات و قطعات یدکی نیروگاه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر تأسیس کرده‌اند، حمایت کرده‌ایم. تکمیل زنجیره تولید برای ما یک اصل بوده است. امروز واحدهای صنعتی داریم که قادر به اجرای پروژه های عظیم هستند. واحدی که به تازگی افتتاح شده است، قادر است سالانه 2300 مگاوات پنل خورشیدی تولید کند. این عدد بسیار بالاست. زنجیره های تولید نیز در حال تکمیل است. بخشی از آن اجرایی شده و بخشی دیگر همچنان در دست اجراست. به عبارت دیگر می‌توان با تکمیل این پروژه‌ها یک نیروگاه انرژی‌های تجدیدپذیر در داخل کشور احداث کرد به گونه‌ای که انرژی خورشیدی به برق تبدیل شود. به دلیل حفظ محیط زیست بسیار مقرون به صرفه و با ارزش است.

تا به امروز، قراردادی برای ایجاد حدود 11000 مگاوات نیروگاه های انرژی تجدیدپذیر با سرمایه گذاری بخش خصوصی منعقد شده است. بخش خصوصی برای بهره برداری به موقع از این نیروگاه ها به دولت ضمانت داده است. این نیروگاه ها یکی یکی روشن می شوند. امیدواریم بر اساس برنامه ریزی انجام شده این نیروگاه ها در زمان مشخصی وارد تولید شوند و بخش زیادی از نیاز کشور به برق را تامین کنند.

قرارداد اجرای ایستگاه انرژی های تجدیدپذیر به ظرفیت 4500 مگاوات در وزارت نیرو با حضور آیت الله رئیسی رئیس جمهور شهید با سرمایه گذاران عمده این حوزه منعقد و عملیات اجرایی آن آغاز شد. انرژی های تجدیدپذیر در دنیا و کشور متنوع است و شامل انرژی باد، انرژی زمین گرمایی، انرژی حاصل از فاضلاب و فرآیندهای پسماند (معروف به انرژی زیست توده) و غیره است که همگی در دستور کار قرار دارند. در همین راستا اخیرا قراردادی با سرمایه گذاران برای ساخت نیروگاه بادی به ظرفیت 1500 مگاوات منعقد شد. بزرگترین نیروگاه بادی شرق کشور نیز اخیرا به بهره برداری رسید.

بر اساس این قانون، پیش‌بینی می‌شود که صنایع عمده و انرژی در سال اول 1402، 1 درصد، در سال 1403، 2 درصد و هر سال تا 5 درصد از برق مورد نیاز کشور را از منابع تجدیدپذیر تامین کنند. این امر تقاضای زیادی را در بازار سهام برای سرمایه گذاران تجدیدپذیر ایجاد کرده است. در شورای عالی نیرو با حضور رئیس جمهور، مصوب شد که ادارات دولتی نیز موظف شوند 20 درصد برق مورد نیاز خود را از انرژی های تجدیدپذیر استفاده کنند. در سال اول یعنی امسال 5 درصد پیش بینی شده بود و در چهار سال آینده 5 درصد اضافه می شود و تا 20 درصد برق اداری باید از برق تجدیدپذیر استفاده شود. به عبارت دیگر، 5 درصد برق صنایع بزرگ به اضافه 20 درصد برق اداری، تقاضای زیادی را نشان می دهد و قدرت سرمایه گذاری خوبی را برای این حوزه فراهم کرده است.

آیا اسناد اولیه در تحقق اهداف صنعت برق موثر بوده است؟

پیش بینی می شود در برنامه هفتم تا پایان سال پنجم برنامه 30 هزار مگاوات از ظرفیت تولید برق کشور به نیروگاه های تجدیدپذیر اختصاص یابد. این زیرساخت همچنین شامل کارخانه ها و واحدهای صنعتی است که می توانند پنل های خورشیدی، توربین های بادی یا انواع تجهیزات مورد نیاز این ایستگاه را تولید کنند.

از جمله کارهایی که در دستور کار قرار گرفت، بهره برداری از ظرفیت بورس انرژی برای خرید و فروش برق و تامین نقدینگی نیروگاه هاست. از ابتدای سال جاری بر اساس سیاست پیش بینی شده، برق مورد نیاز شبکه توسط شرکت های توزیع و انرژی منطقه ای از طریق بورس خریداری می شود. این روش در گذشته بود، اما نمایشی از بازار سهام بود. کمتر از 1 درصد برق کشور در بورس خرید و فروش می شود، اما در حال حاضر بیش از 60 درصد برق مورد نیاز کشور از طریق بورس خریداری و قیمت آن به صورت نقدی به صاحب نیروگاه در حین معامله پرداخت می شود.

پیش بینی می شود خرید و فروش برق از طریق بورس در سال پنجم برنامه هفتم توسعه به 60 درصد برسد. یعنی به نوعی مفاد سال پنجم برنامه را اجرا کرده ایم و اکنون بیش از 60 درصد برق از طریق بورس خرید و فروش می شود.

انتهای پیام/