مغز چگونه در هنگام خواب «شسته» می‌شود؟ – یورنا

به گزارش خبرگزاری «یورنا» به گزارش «ایسنو» به نقل از فرادید، مطالعات جدید ثابت کرده است که مغز هنگام خواب خود را تمیز می کند و از شر مواد زائد انباشته خلاص می شود. اکنون دانشمندان متوجه شده اند که این فرآیند در مغز موش ها چگونه انجام می شود و از آنجایی که سیستم مشابهی در مغز انسان وجود دارد، این تحقیقات می تواند عواقب مهمی برای ما نیز داشته باشد.

دکتر میکان نترگارد، عصب شناس در دانشگاه روچستر و دانشگاه کپنهاگ می گوید: این فرآیند مانند روشن کردن ماشین ظرفشویی قبل از خواب است و نتیجه این است که صبح با مغزی شفاف از خواب بیدار می شوید. ما می‌خواهیم بفهمیم چه چیزی این فرآیند را هدایت می‌کند و تعریف جدیدی از خواب ترمیمی یا ترمیم‌کننده بر اساس عملکرد سیستم گلیمفاتیک ارائه می‌کنیم.»

سیستم گلیمفاتیک چیست؟

سیستم گلیمفاتیک که در سال 2012 توسط ندرگارد و همکارانش کشف شد، مسئول حذف مواد زائد از مغز است. این سیستم مایع مغزی نخاعی را در مغز پاک می کند تا پروتئین های سمی که در ساعات بیداری جمع شده اند را از بین ببرد. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که این فرآیند در واقع در هنگام خواب اتفاق می افتد.

تحقیقات جدید نشان داده است که در طول خواب غیر REM (حرکت سریع چشم) در موش‌ها، ساقه مغز هر 50 ثانیه امواجی از هورمون نورآدرنالین (مشابه آدرنالین) را آزاد می‌کند. این امواج باعث انقباض رگ‌های خونی و ایجاد یک الگوی ضربانی می‌شود که حجم خون را در مغز تغییر می‌دهد و مایع مغزی نخاعی را تحریک می‌کند تا مواد زائد را خارج کند. به بیان ساده، نوراپی نفرین مانند پمپی عمل می کند که مایع را در اطراف مغز حرکت می دهد.

اثرات قرص های خواب آور

محققان اثرات داروی خواب زولپیدم (همچنین به عنوان Ambien یا Zolpimist شناخته می شود) بر روی این سیستم را بررسی کردند. آنها دریافتند که امواج نورآدرنالین در طول خواب تا 50 درصد در موش های تحت درمان با زولپیدم کاهش می یابد و انتقال مایع در مغز حدود 30 درصد کاهش می یابد. این نتایج نشان می دهد که قرص های خواب آور که بر تولید نوراپی نفرین تأثیر می گذارند ممکن است به سیستم دفع مواد زائد مغز آسیب برسانند.

اهمیت این کشف برای مردم

لورا لوئیس، عصب شناس در موسسه فناوری ماساچوست که در این مطالعه شرکت نداشت، گفت:

“ساختار خواب انسان با موش ها متفاوت است، اما ما در اینجا همان مدارهای مغزی را نیز بررسی می کنیم.”

ناتالی هوگلند، نویسنده اصلی این مطالعه از دانشگاه های کپنهاگ و آکسفورد، تاکید می کند:

«مردم بیشتر از داروهای خواب آور استفاده می کنند. این ما را بر آن داشت تا دریابیم که آیا این روش خواب واقعاً سالم است یا خیر. اگر افراد با مصرف قرص‌های خواب‌آور از مزایای کامل خواب بهره‌مند نمی‌شوند، باید بدانند که چگونه آگاهانه تصمیم بگیرند.

این تحقیق می تواند راه را برای درک بهتر خواب سالم هموار کند و به افراد مبتلا به مشکلات خواب کمک کند. همچنین ممکن است در درک اختلالات عصبی مرتبط با پروتئین های سمی که به طور معمول در طول خواب از مغز شسته می شوند، مفید باشد.