در آموزش و پرورش چه خبر است؟ / ابراز نگرانی جدی از افزایش خودکشی بین دانش آموزان – یورنا

با توجه به شواهد موجود و همچنین اظهارات مشاوران و کارشناسان، مصرف مواد مخدر مانند سیگار، ماری جوانا، سیگار الکترونیکی، حشیش و حتی مشروبات الکلی در بین دانشجویان افزایش یافته است.

برای اطلاع رسانی گزارشگر اجتماعی; اگرچه آمار رسمی و دقیقی در این زمینه منتشر نشده است، اما گزارش های میدانی معلمان و فعالان عرصه تعلیم و تربیت و کودکان به خوبی گویای این واقعیت است. این موضوع باعث نگرانی جدی خانواده ها و کارشناسان حوزه آموزش شده است.

بی مسئولیتی یا اجتناب از مسئولیت

چندی پیش سخنگوی وزارت آموزش و پرورش گفت: مدارس هیچ نقشی در ایجاد این آسیب ها ندارند و به همین دلیل مسئولیت این بخش چندان زیاد نیست.. در حالی که مدرسه بهانه اصلی برای ترک خانه و ملاقات با دوستان هم سن و سال دانش آموزی است.

این زخم ها و چالش ها می تواند عواقب جبران ناپذیری برای سلامت جسمی و روانی نسل آینده داشته باشد، اما به نظر می رسد مدارس و نظام آموزشی برنامه های موثری برای جلوگیری از این روند تدوین نکرده اند. عدم آگاهی هدفمند، فقدان سیاست های حمایتی برای دانش آموزان آسیب پذیر و نبود خدمات مشاوره ای مناسب از جمله عوامل مهمی است که باعث شده این مشکل کنترل نشود.
به نظر می رسد زمان آن فرا رسیده است که نهادهای آموزشی با همکاری خانواده ها، سازمان های مردم نهاد و کارشناسان حوزه های مرتبط برای عبور از این بحران اقدامات جدی و عملی انجام دهند. برگزاری کارگاه های آموزشی، ارائه خدمات مشاوره رایگان در مدارس و ایجاد فضای سالم و امن برای دانش آموزان از جمله اقداماتی است که می تواند در کوتاه مدت و بلندمدت موثر باشد.

پیامدهای درگیری اعضای خانواده با فضای مجازی

محمدرضا ابراهیمی، مدیرکل سابق آموزش و پرورش منطقه اصفهان و استاد دانشگاه فرهنگیان در گفتگو با گزارشگر اجتماعی وی تصریح کرد: آسیب های اجتماعی یکی از چالش های اصلی هر جامعه ای است که در صورت عدم شناسایی و مدیریت صحیح می تواند اثرات جبران ناپذیری بر نسل های آینده داشته باشد. دانش آموزان به عنوان بخش حساس و آسیب پذیر جامعه تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند خانواده، مدرسه و محیط اجتماعی قرار دارند. در این میان اثر متقابل این عوامل می تواند نقش مهمی در کاهش این ضایعات داشته باشد.

وی افزود: خانواده اولین محیطی است که شخصیت و نگرش انسان در آن شکل می گیرد. کاهش ارتباطات خانوادگی، فعالیت های روزمره و گسترش فضای مجازی باعث شده والدین وقت کمتری برای فرزندان خود داشته باشند.. این تغییر در سبک زندگی شکاف بین نسل ها را عمیق تر کرده و توانایی والدین را در شناسایی و حل مشکلات فرزندان کاهش داده است. بنابراین آموزش خانواده ها در زمینه ارتباط، تاب آوری و شناخت آسیب های اجتماعی ضروری است. در منطقه ما دوره های آموزشی متعددی برای والدین برگزار شد که امکان ارتقای سطح آگاهی و حل مسائل خانوادگی را فراهم کرد.
مدیر کل سابق آموزش و پرورش اصفهان گفت: مدرسه دومین محیط تاثیرگذار در رشد و تربیت دانش آموزان است. از آنجایی که مدارس بیشترین وقت روزانه دانش آموزان را به خود اختصاص می دهند، نقش آنها در پیشگیری از آسیب های اجتماعی غیرقابل انکار است. اجرای طرح هایی مانند «طرح نماد» در مدارس مناطق نمونه ای از تلاش های صورت گرفته در این راستا است. این طرح به منظور آشنایی دانش آموزان، معلمان و مشاوران با انواع آسیب های اجتماعی و راه های پیشگیری از آن اجرا شد.

خودکشی در مدارس باعث نگرانی است

وی ادامه داد: برگزاری سمینارهای آموزشی برای معلمان و مشاوران با موضوعات «تاب آوری»، «مهارت های مقابله با بحران» و «شناخت آسیب های اجتماعی» گام مهمی در این راستا بود. علاوه بر این، دوره های ویژه ای برای دانش آموزان طراحی شده است که به آنها تکنیک هایی برای افزایش تاب آوری و مدیریت مشکلات آموزش می دهد. نتایج این اقدامات در منطقه ما بسیار مثبت بود. بنابراین میزان خودکشی و اقدام به خودکشی در سه ماه اخیر کاهش چشمگیری داشته است. این در حالی است که به لطف خدا و برنامه های اجرایی در برخی مناطق این تعداد افزایش یافته است، منطقه ما یکی از مناطقی است که در این زمینه کاهش چشمگیری داشته است..
ابراهیمی گفت: مدرسه و خانواده به عنوان اجزای جامعه تابع شرایط عمومی اجتماعی هستند. تغییرات سریع سبک زندگی، گسترش فضای مجازی و کاهش ارتباطات اجتماعی بر رفتار و روابط اجتماعی تأثیر منفی گذاشته است. افراد در مواجهه با مشکلات کمتر به نصیحت و حمایت دیگران روی می آورند و سعی می کنند مشکلات خود را به تنهایی حل کنند که اغلب نتیجه مثبتی به همراه ندارد. این مشکل به ویژه در میان نوجوانان و جوانانی که تجربه و مهارت کافی در حل مشکلات ندارند، اهمیت بیشتری دارد.
وی در ادامه بیان کرد: برای کاهش این آسیب ها جامعه باید نقش خود را ایفا کند. آگاهی جامعه، ایجاد مراکز مشاوره در دسترس و افزایش همکاری اجتماعی می تواند به کاهش آسیب کمک کند. همچنین رسانه ها و نهادهای فرهنگی نقش مهمی در فرهنگ سازی و ترویج ارزش های مثبت دارند.

آموزش ناکارآمد پورشه و آسیب های اجتماعی گسترده

مدیر کل سابق آموزش و پرورش اصفهان گفت: یکی از مشکلات اساسی در مدیریت آسیب های اجتماعی همین است ناکارآمدی نظام آموزشی در هماهنگی با تحولات اجتماعی است تغییر در سبک زندگی و نیازهای جدید دانش آموزان نیازمند بازنگری در روش های تدریس است. مدارس باید از یک محیط صرفا آموزشی به محیطی پرورشی و حمایتی تبدیل شوند که دانش آموزان در آن مهارت های زندگی را بیاموزند. از سوی دیگر کاهش روابط خانوادگی به دلیل گسترش فضای مجازی چالشی است که نیازمند فرهنگ سازی برای استفاده صحیح از این ابزار است. والدین باید نقش نظارتی و حمایتی خود را تقویت کنند و فضای گفتگو و همکاری را در خانواده افزایش دهند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با وجود مشکلات موجود، اقدامات انجام شده نشان داده است که با برنامه ریزی دقیق و هماهنگی خانواده، مدرسه و جامعه آسیب های اجتماعی را می توان کاهش داد. اجرای طرح های جامع، برگزاری دوره های آموزشی و افزایش آگاهی عمومی از جمله راهکارهایی است که می تواند تاثیر مثبتی در این زمینه داشته باشد. امید است با همکاری همه اقشار جامعه گام موثری در جهت کاهش آسیب های اجتماعی و تربیت نسل آینده برداشته شود.