ویژگی‌ های «پدر هوشمند» از نگاه امام علی (ع) – یورنا

علی (رض) در آغوش گرم پیامبر رحمت (ص) پرورش یافت و اسطوره ای بی بدیل در پدری و تربیت فرزندان شد. ثمره این تربیت فرزندانی چون حسن و حسین (علیهما السلام) بود که بوستان انسانیت را با فضایل اخلاقی معطر کردند.

به گزارش «یورنا» به گزارش «ایمنا»، امروز که میلاد باسعادت حضرت علی (ع) را روز پدر و مرد می شناسیم، فرصتی است تا عمیقاً به جایگاه والای پدران فکر کنیم. در معماری شخصیت کودکان بیایید پدر، این ستون قدرتمند خانواده همچون کوهی ایستاده است که در زیر سایه امنیت، آرامش و آرامش بستر امنی را برای رشد و نمو فرزندان فراهم می کند.

شهیدی مطهری در کتاب ارزشمند «تربیت و تربیت در اسلام» تربیت را فرآیندی طبیعی و سازگار با فطرت انسان می داند. از دیدگاه او تحصیل به معنای رشد استعدادهای درونی است که احتمالاً در انسان نهفته است. این فرآیند نیز مانند رشد گل ها نیازمند ظرافت، دقت و توجه به اصول طبیعی رشد است. پدران نیز مانند باغبانان دلسوز و آگاه باید استعداد فرزندان خود را درک کنند و زمینه رشد آنها را ایجاد کنند.
پدران موفق کسانی هستند که قدم به قدم فرزندان خود را همراهی می کنند

نکته مهم مورد تاکید شهید مطهری، پیشگیری از خشونت و تهدید در آموزش و پرورش است. همانطور که با کشیدن و استفاده از انرژی نمی توان شاخه ای را به گل تبدیل کرد، در تربیت انسان نیز با تهدید و ترس نمی توان به نتیجه مطلوب رسید. پدران باید این اصل مهم را درک کنند و محیطی امن و محبت آمیز برای رشد فرزندان خود فراهم کنند.

آموزش صحیح مستلزم شناخت دقیق نیازها و استعدادهای طبیعی انسان است. همانطور که یک گیاه برای رشد به خاک، آب، نور و هوای کافی نیاز دارد، انسان نیز برای رشد و شکوفایی به عوامل زیادی نیاز دارد. پدران باید این نیازها را درک کنند و محیط مناسبی را برای رشد همه جانبه فرزندان خود فراهم کنند.

به گفته شهید مطهری، تربیت امری تدریجی و مستمر است که باید با نرمی و نرمی همراه باشد. پدران موفق کسانی هستند که با صبر و حوصله قدم به قدم فرزندان خود را همراهی می کنند و آنها را در رشد و بلوغ یاری می دهند. این همراهی باید با درک سن، وضعیت روحی و روانی کودکان همراه باشد.

نکته مهم دیگر این است که آموزش باید بر اساس استعداد فرد باشد. شما نمی توانید انتظار داشته باشید که استعدادی را پرورش دهید که در یک فرد وجود ندارد. پدران باید توانایی های فرزندان خود را بشناسند و آنها را در مسیر استعدادهایشان راهنمایی کنند.
پدر باهوش کسی است که خستگی ذهنی کودک را درک می کند و با روش های جالب و هیجان انگیز روحیه کودک را تقویت می کند.

نقش پدر در تربیت فرزند مستلزم درک عمیق روحیات و پیچیدگی های روانی کودک است. چنان که در «نهج البلوغه» امیرمؤمنان علی (رض) آمده است، دل و جان مردم حالات و گرایش های مختلفی دارد که باید در تربیت به آن توجه ویژه شود.

پدران باید بدانند که روح و روان فرزندان مانند گلی لطیف است که نیاز به مراقبت و تربیت صحیح دارد. به حکمت نهج البلوغه دلها دارای شور و اقبال و مهربانی است و پدران موفق کسانی هستند که این حالت روحی را به خوبی درک کرده و به آن عمل می کنند. اجبار و اجبار در آموزش و پرورش نه تنها تاثیری ندارد، بلکه می تواند تاثیرات مخرب و جبران ناپذیری بر روح و روان کودکان بگذارد.

یکی از نکات مهمی که والدین در تربیت فرزندان باید به آن توجه کنند، توجه به زمان و مکان مناسب برای آموزش است. همانطور که در حکمت 188 نهج البلوغه آمده است، روح و قلب مانند بدن خسته است و نیاز به استراحت دارد. پدر باهوش کسی است که این خستگی را درک می کند و در چنین مواقعی به جای تحمیل موضوعات سنگین، با استفاده از روش های جالب و هیجان انگیز روحیه کودک را تقویت می کند.

در امر تربیت والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که هر کودکی توانایی ها و استعدادهای خاص خود را دارد. برخی از کودکان در زمینه های علمی، برخی در رشته های هنری و برخی در زمینه های دیگر استعداد دارند. پدر موفق کسی است که این استعدادها را شناسایی کرده و بر اساس آن برنامه ریزی کند. خواسته های شخصی از کودکان و نادیده گرفتن علایق و استعدادهای آنها منجر به ناامیدی و شکست می شود.

در تربیت فرزندان باید به اصل «تدریج و تدریجی» توجه کرد. همانطور که در حکمت 304 نهج البلاغه در مورد عبادت آمده است، باید به خلق و خوی و نشاط دل عمل کرد، پدران نیز باید در تربیت فرزندان و به تدریج و با توجه به رشد فکری و روحی آنان عمل کنند. کودکان، مفاهیم و آموزه های انتقال
فرزندان به جای توجه به گفته های پدر، الگوی اعمال و رفتار او هستند

یکی دیگر از مسائل مهم در تربیت، ایجاد فضای عاطفی و صمیمی در خانواده است. پدری که با فرزندان خود با محبت و شفقت رفتار می کند، زمینه ای برای پذیرش بهتر آموزه های تربیتی ایجاد می کند. برعکس، پدری که خشن و کنترل‌کننده باشد، باعث می‌شود فرزندانش از او فاصله بگیرند و حتی در مقابل آموزش‌های صحیح مقاومت کنند.

الگوسازی و اجرای آموزه ها توسط خود پدر یکی دیگر از ارکان مهم تربیت است. فرزندان به جای توجه به گفته های پدر، الگوی اعمال و رفتار او هستند. پدری که می خواهد فرزندانش در خواندن خوب باشند، باید کتاب و تحصیلات خوبی داشته باشد. پدری که می خواهد فرزندانش مذهبی و روحانی باشند باید در این زمینه پیشگام باشد.

توجه به تفاوت های فردی و شخصیت کودکان نیز در آموزش بسیار مهم است. هر کودکی شخصیت خاص خود را دارد و نمی توان برای همه یک نسخه تجویز کرد. پدر باید با شناخت تفکر هر فرزند از روش تربیتی مناسب استفاده کند.

در نهایت، صبر در آموزش ضروری است. آموزش فرآیندی تدریجی و زمان بر است که نیاز به صبر دارد. والدین نباید انتظار داشته باشند که نتایج آموزش به سرعت ظاهر شود. همانطور که در کلام امیرالمؤمنین (ره) آمده است، باید به حالات روحی توجه کرد و در زمان و روش مناسب تمرین کرد.

با توجه به آنچه گفته شد، پدران موفق در امر تربیت کسانی هستند که با درک صحیح از تفکر فرزندان، به استعدادها و علایق آنان توجه کنند، از اصل تدریجی بودن پیروی کنند، فضای عاطفی مناسب را ایجاد کنند. نمونه خوبی باشد توجه به تفاوت های فردی و صبر، رشد و تعالی کودکان را تضمین می کنند. این مهم جز با مطالعه و کسب علم و تلاش مستمر محقق نمی شود.