زنی که عمر خود را صرف موسیقی نواحی ایران کرد – یورنا
به گزارش یورنا به نقل از ایسنا، مراسم یادبود منصوره ثابت زاده (پژوهشگر ایرانی در حوزه ادبیات، موسیقی، رقص و بازی های آیینی مردم ایران) با حضور اقشار مختلف مردم از جمله نظام الدین زاهدی (سفیر تاجیکستان) برگزار شد. ، حمیدرضا نوربخش. (مدیرعامل خانه موسیقی)، هوشنگ جاوید (پژوهشگر موسیقی)، قطب الدین صادقی (کارگردان)، سعید صدیق غوفی ثابت (پژوهشگر موسیقی)، فاضل جمشیدی (خواننده)، امیرحسین سمیعی (مدیر دفتر موسیقی)، میلاد عرفان پور (شاعر)، سعید جعفرزاده (خواننده تور همای)، میرعلیرضا میرعلیناکی (منتقد موسیقی)، عباس سجادی (شاعر)، احمد رمزی (مدیر موسیقی حوزه هنری) و… در حوزه هنری برگزار شد.
مفتخریم که منصوره سبط زاده پژوهشگر موسیقی تاجیکستان است
در ابتدای این برنامه نظام الدین زاهدی سفیر تاجیکستان گفت: شیوخ موسیقی را زبان جهانی بشریت نامیدند. وقتی کلمات کار نمی کنند یا کار نمی کنند، موسیقی می آید و احساسات درونی ما را بیان می کند. موسیقی عاملی است که مردم جهان را به هم پیوند می دهد و شما خود شاهد بوده اید که هنرمندانی هستند که به برکت نبوغ و استعدادشان روابط فرهنگی را تشویق می کنند و مردم جهان را به انجام کاری تشویق می کنند که وزارتخانه ها و مؤسساتی که کارشان این است. برای ارتقای ارتباطات فرهنگی نمی توان انجام داد.
وی ادامه داد: مردم تاجیکستان به موسیقی و آواز علاقه دارند و در تاجیکستان انواع موسیقی محلی داریم. مردم ما نیز مانند موسیقی 6 مکان که مظهر وجود و معنویت مردم تاجیک است، لحظات شادی و غم خود را با موسیقی و آواز زندگی می کنند. در تاجیکستان خوانندگان، هنرمندان، علاقه مندان به موسیقی و سرودها جایگاه ویژه ای در جامعه دارند. دولت ما اقدامات زیادی برای اعتلای موسیقی کشورمان انجام داده است و 22 سال پیش روز 23 اردیبهشت را برای موسیقی شش مقام تعیین کرد که در این روز با شکوه و شجاعت خاصی جشن می گیریم.
زاهدی گفت: موسیقی «فلک» یکی از انواع موسیقی محبوب مردم ماست که روزی در تقویم به آن اختصاص دارد. ما موسیقی 6 مکان را در فهرست ناملموس یونسکو با ازبکستان ثبت کردیم. موسیقی سنتی در تاجیکستان ادامه سنت و فرهنگ مردم ماست. کسانی که در زمینه موسیقی تحقیق می کنند مسئول ارتباط فرهنگی بین کشورها هستند. خانم ثابت زاده، پژوهشگر موسیقی، مسئول ارتقای روابط فرهنگی از جمله ایران و تاجیکستان است. ما در کشورمان به این می بالیم که او محقق و خبره موسیقی تاجیکستان است.
وی ادامه داد: ارتباط خوبی با پژوهشگران و موسیقی دانان تاجیک دارد و چندین بار به آنجا سفر کرده است. ما مفتخریم که تحقیقات او در ایران، تاجیکستان و کشورهای منطقه شهرت دارد. او همچنین آثار دیگری را اجرا کرد که به روابط فرهنگی ایران و تاجیکستان اشاره دارد.
وی در خاتمه به تبت زاده هدایایی و سپر قدردانی تقدیم کرد.
دوران جوانی خود را با ضبط موسیقی و آیین های نواحی گذراند
در ادامه مراسم سعید ثابت پشت تریبون قرار گرفت و در سخنانی گفت: تشکیل چنین گروه های پژوهشی ذوق، عشق و تلاش می خواهد. اشتیاق جذب شدن به آن، عشق به نترسیدن از انجام آن و تلاش در دو چیز اول. به یاد دارم که در جوانی با کوله پشتی و دستگاه ضبط از این بیابان به آن بیابان و از روستایی به روستای دیگر سفر می کرد و به دنبال معلمانی می گشت که از نامشان می ترسید. ما باید به یاد داشته باشیم که چه عشقی او را بدون هیچ کمک یا حمایتی سوق داد تا این استادان را برای ضبط و موسیقی آنها دنبال کند. او جوانی و انرژی خود را صرف تهیه این مجموعه ها کرد.
طبت زاده خواننده بسیار خوبی است
حمیدرضا نوربخش نیز گفت: بیش از دو دهه است که او را می شناسم و در مقطعی بیشتر و گاهی کمتر در خدمتش بودم. به خاطر مشاغل صنفی این سال ها می گویم که در طول ربع قرنی که خانه تاسیس شده و همچنان در حال فعالیت است، عزیزان و دلسوزانی بوده اند که به پیشرفت آن کمک کرده اند. کمیته ها و مراکز مختلفی در خانه وجود دارد که یکی از آنها پژوهش سرا است که از ابتدا با حضور افراد درجه یک این حوزه تشکیل شد و همچنان به کار خود ادامه می دهد.
وی ادامه داد: یکی از کسانی که همیشه در این مرکز حضور داشتند و هر زمان که از ایشان خواسته می شد که نظرات خود را در میان بگذارند، کمک می کردند، خانم طبت زاده بود. هر وقت با ما تماس می گیرد، برای کمک به هنرمندان تحت تعقیب کشور است و نیازی به گفتن نیست که می خواهیم وضعیت موسیقی مناطق را درک کنیم. به هر حال وضعیت موسیقی مشخص است و به جز یک نوع موسیقی پاپ که ما مخالفتی با آن نداریم، بقیه قسمت های موسیقی در جایگاه خوبی قرار ندارند. زیرا باید دارای سایبان نگهدارنده باشند. ما در موسیقی این کشور رنگین کمان گرانبهایی داریم و چه بسیار گوهرهای گرانبهایی از نسل های گذشته که بسیاری از آنها دیگر در میان ما نیستند.
این هنرمند تصریح کرد: بسیاری از کارهای هنری و تلاش های موسیقایی آنها توسط افرادی چون خانم طبت زاده به ثبت رسیده است. خانم ثابت زاده نیز خواننده بسیار خوبی هستند و نزد اساتید بسیار خوبی به شهرت رسیده اند اما عمر خود را صرف کارهای پژوهشی کرده اند که بسیار ارزشمند است.
نوشتن یک شعر دو سال طول کشید
حسین صفدری (شاعر) نیز در بخشی دیگر از این مراسم گفت: هنرمند و شاعر بودن ویژگی هایی مانند انسان بودن و پاک بودن را می طلبد. یک روز، 20 سال پیش، شعری را به من گفت که در آن گل آفتابگردان بود، گفت. من هم نمی توانم بنشینم و شعری بنویسم و باید آن شعر را تصور کنم تا آن شعر را بخوانم یکی دو سال طول کشید و در نهایت آن شعر شد «آفتاب را پشت گرمی می چرخانم». از گل های آفتابگردان.” “.
وی ادامه داد: از مشکل پا رنج می برم و باید عمل کنم. آنها تمام خانه خود را برای یک هفته به من دادند. چون خانه من دانشگاه است و خیلی مرا دوست داشتند. این دوستی باعث افتخار من است.
منصور ثابت زاده در این عرصه موهایش را سفید کرد
میلاد عرفان پور به عنوان مدیر سابق مرکز موسیقی حوزه هنری گفت: در هر زمینه ای به ویژه پژوهش در زمینه موسیقی نواحی فعالیت داشته باشند، در حوزه های دیگری نیز تلاش کرده اند که شاید از آن راضی نبوده اند. ، بگذارید به شما بگویم. در تجارت موسیقی، ما چند عزیز و متخصص داریم که خواهند مرد. چون منطقه ای با چرخه اقتصادی مشخص نیست. این افرادی که این کار را می کنند عاشق هستند و دلشان برای هویت ملی ماست. یکی از چهره های شاخص این عرصه خانم طبت زاده است که برای حفظ این میراث جان خود را فدا کرد و سال ها بدون دریافت دستور و بودجه عمر خود را در این عرصه گذراند. در شرایطی که شاید برازنده زن نباشد و در سختی هایی که برای زن سخت تر است، جان خود را داد تا این میراث ما ثبت شود و فراموشی به زندگی آنها آسیب نرسد.
هیچ کس جز خودمان به ما کمک نمی کند!
فاضل جمشیدی نیز گفت: ما طایفه ای هستیم، با این که شیوخ زیادی داریم، جز خودمان به کمک ما نمی آید. از نانوا تا نجار، همه اتحادیه و صنف دارند، اما نوازندگان امروزی علاقه ای به اتحادیه های کارگری ندارند. هیچ صنفی نمی توانست خود را نجات دهد. امروزه موسیقی پاپ کیف فرهنگی خانواده را در اختیار گرفته است و وقتی خانواده ای به کنسرت پاپ می رود دیگر پولی برای کنسرت های دیگر باقی نمی ماند. اگر شمع خود را روشن کنیم، انتظار نداریم موسیقی اصیل ایرانی کل کشور را فرا گیرد، اما امیدواریم بتوانیم کاری انجام دهیم.
امشب موسیقی نواحی است
سپس محمدعلی مراتی (رئیس انجمن موسیقی) نیز درباره این پژوهشگر گفت: امشب که این بانوی بزرگ را تماشا می کنیم باید بگویم که موسیقی نواحی ایران منطقه خاصی دارد و این منطقه است که دارای ژنتیک و ارتباط ارگانیک با موسیقی دستگاهی و ملی و دلیل این رابطه عشق است.
کار بزرگی انجام داد
همانطور که جهانگیر نصری اشرفی (پژوهشگر موسیقی محلی) در سخنانی گفت: خانم ثابت زاده نواختن سنتور را نزد صاحب یک آموزشگاه موسیقی ایرانی آموخت و به دلیل شکستگی دست آن را رها کرد. ما باید بدانیم که این موسیقی قومی چیست و چه اهمیتی دارد، هرچند در ایران از نظر مراجع ذیصلاح اهمیتی ندارد. تاریخ اجتماعی ایران از طریق روایات شفاهی متفکران بیان شد. ما در زمانه ای سریع هستیم که همه چیز را می توان فراموش کرد. فردوسی، نظامی و سعدی را از طریق الفبای نامرئی موسیقی فولکلور ایران آموختیم که باعث اهمیت آنها می شود.
وی ادامه داد: این راویانی که تاریخ شفاهی ایران را از طریق موسیقی روایت می کنند هنوز وجود دارند و اگر آثار آنها را ضبط کنیم به این معناست که بخشی از تاریخ را ثبت کرده ایم و خانم طبت زاده یکی از افرادی است که این کار را انجام داده است.
او کاری کرد که مردان هرگز جرات انجام آن را نداشتند
هوشنگ جواد نیز در سخنانی درباره ثابت زاده و موسیقی نواحی گفت: حوزه هنری مرکز موسیقی سنتی ایران بود و هر موسیقی سنتی را که بخواهید پیدا کنید در گنجینه اینجاست. البته اگر نمردند. ما یک بار سعی کردیم موسیقی نواحی ضبط کنیم و منصور راهی را طی کرد که از آن می ترسیدیم. یعنی رفت دنبال رقص ها. کی جرات داره بگه رقص! زنی را در روستاها و جاده هایی در نظر بگیرید که ساخته نشده بود و ما می ترسیدیم به آنها برویم و گاهی چهار دست و پا و پیاده راه می رفت و گاهی با او بدرفتاری می کردند. حال در نظر بگیرید که منصوره زنی بود که برای رقص و ساز و آواز به روستاها می رفت. برای من منصوره سبط زاده فردی است که همیشه مرا غافلگیر می کند. او فردی بسیار سخت کوش و فعال است و به ته ماجرا می رسد. او از فرهنگی پیروی کرد که باید برود.
وی ادامه داد: موسیقی نواحی پر جنب و جوش است. جایی که هستی، کاری بکن، حواست به جا مانده ها باشد. بچه های این اساتید کجا هستند؟ چقدر از آنها حمایت می کنید؟ چه سالنی می توانید برای آنها تهیه کنید؟
همچنین به من انگیزه داد تا در مسیر درست حرکت کنم
فراز همای که از شاگردان این پژوهشگر بود در این مراسم طی سخنانی گفت: در سال 1358 که جوانی هجده ساله بودم، تازه به تهران آمدم و هر شب در دانشگاه تمرین آواز می کردم که دانش آموزان رفتند ایشان آهنگ مرا شنید و یک روز وارد کلاس شد و گفت اینجا چه کار می کنی؟ گفتم دارم تمرین خوانندگی می کنم. گفت بیا ببینم. رفتم دیدم شاگردان دیگری هم در کلاس هستند. گفت: از کجا آمدی؟ گفتم: دو نسل; گفت: در صدایت بوی کشور می آید و اگر بخواهی دنبال آقای شجریان بروی به جایی نمی رسی. با همان تفکر کشوری و صدای کشور، شما موفق خواهید شد.
وی ادامه داد: بعد از این ماجرا مرا نزد چند شیخ برد و حتی پولی در جیبم داد تا در مسیر درست حرکت کنم.
این زن رقص های ایرانی را به صورت علمی جمع آوری کرد
قطب الدین صادقی از دیگر سخنرانان این برنامه بود و در سخنان خود گفت: در ایران دو هنرمند مظلوم وجود دارد. موسیقی و رقص! این موسیقی به خاطر چیزی که همه به آن احترام می گذارند به نام ردیف که در دوران قاجار در محافل مردانه پخش می شد برای مردم آشناست.
وی ادامه داد: بخش بزرگی از موسیقی ایران، موسیقی نواحی است که هیچکس نمی شناسد. این بخش عمده موسیقی ایرانی است، نه ردیف مزین به مجالس قاجار. هنر دیگری که در ایران مورد آزار و اذیت قرار می گیرد رقص های ملی ایران است. آنچه امروز در راهپیمایی ها، مجالس و عروسی ها انجام می شود، رقص ایرانی نیست، بلکه به آن نیناش نش می گوییم. زمانی فاحشه ها این رقص ها را برای سربازان دوران صفوی اجرا می کردند که جنبه جنسی داشت اما رقص ایرانی جنسیتی نیست از کردستان تا سیستان و بلوچستان. این ظلم بزرگی به رقص ملی ایران است.
این هنرمند گفت: برای جمع آوری و ثبت آنها با چارچوب و تعریف عشق لازم بود. آنها به سرعت فراموش می شوند و از بین می روند و باید حفظ شوند. نگذاریم ناپدید شود. کار ما فقط نگهبانی نیست بلکه ادامه آن هم هست. ما باید تولید قابل اعتماد داشته باشیم و سازگار باشیم. ما نباید اجازه دهیم که متوقف شود. هر بلایی که سر ما آمده به خاطر همین وقفه هاست. تداوم مهمتر از تولید است. منصوره فردی است که به خاطر عشقی که دارد با پول خود سال ها سفر کرده و این رقص ها را به صورت علمی جمع آوری کرده که مایه مباهات است.