جشن صدسالگی هنرمند ایرانی- ارمنی در تهران به شیوه‌ای متفاوت – یورنا

صد سال از تولد مارکو گریگوریان می گذرد و اکنون در صدمین سالگرد تولد او، بنیاد مارکو گریگوریان در ایروان ارمنستان تصمیم گرفت از گنجینه موزه هنرهای معاصر برای نمایش آثار این هنرمند و حفظ آن استفاده کند. حافظه این هنرمند زنده است این یکی از ویژگی‌های مثبت داشتن موزه‌ای در سطح جهانی در ایران است که می‌توان چنین رویدادهایی را در آن برگزار کرد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی یورنا. این نمایشگاه در روز افتتاحیه خود، که روز دوشنبه 12 دسامبر، تعطیلات موزه بود، اما در میان جمعیت زیادی که مشتاق دیدن آثار او بودند، افتتاح شد. نادرا رضایی معاون هنری وزارت ارشاد در همین روز گفت: در این روزهای آخر با صف هایی که برای نمایشگاه «چشم در چشم» کشیدید صدای شما را شنیدم.

مارکو در سال 1925 در روسیه به دنیا آمد. خانواده او شاهد کشتار ارامنه در وان بودند و این حادثه تلخ باعث شد از وان به قارص و سپس به روسیه مهاجرت کنند. به همین دلیل مارکو در این کشور متولد شد.
اما به زودی خانواده او به تبریز مهاجرت کردند و در آنجا مادر مارکو بر اثر بیماری درگذشت. پس از مرگ همسرش، پدر خانواده به تهران رفت و مارکو در مدرسه ارامنه تهران تحصیل کرد. اما زمانی که مدارس اقلیت به دستور رضاشاه تعطیل شد، به آبادان و سپس اصفهان رفتند و در سال ۱۳۴۰ دوباره به تهران بازگشتند و این بار مارکو وارد کالج آمریکایی شد.

در سال 1985 مارکو گریگوریان به نمایندگی از پاویون ایران در بیست و نهمین بینال ونیز به عنوان عضو هیئت داوران بین‌المللی انتخاب شد. در همان سال پس از بازگشت به ایران، سرپرست معاونت گرافیک وزارت فرهنگ و هنر شد و سپس با همکاری و نظارت اداره کل هنرهای زیبا اولین بینال تهران را در آبز برگزار کرد. قصر (1337). این دوسالانه در 5 دوره به طول انجامید.

در سال 1954، زمانی که مارکو گریگوریان از ایتالیا به ایران بازگشت، گالری زیبایی را افتتاح کرد. خودش در توصیفش می نویسد: «آنچه در محیط ایتالیایی یاد گرفتم باعث شد به این فکر کنم که باید یک گالری اختصاصی و کلاس آموزش طراحی باز کنم، قصدم این بود که مکانی برای علاقه مندان به نقاشی مدرن ایجاد کنم که بتوانند آثارشان را در آن به نمایش بگذارند. نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی در گالری زیبایی‌شناسی برگزار می‌شود که در طول شش سال فعالیت گالری زیبایی، چندین نمایشگاه انفرادی از آثار من و هنرمندان دیگری مانند سهراب سپهری و سراک ملکنیان برگزار شد. آثار شاگردانم مانند مرتضی ممیز، چنگیز سهوک، فرامرز بلارم و اردشیر مهساس بازداشت شدند.

یکی از بخش‌های این نمایشگاه به هنر میلادی اختصاص دارد که در دسته هنرهای زمینی قرار می‌گیرد. لند آرت سبکی از هنر بعد از سال 1960 است که نقاشان از طریق آن توانستند چالش های بصری فضای سه بعدی را تفسیر کنند. این سبک هنری زمانی مورد توجه دیگران قرار گرفت که هنرمندان به محیط زیست و استفاده نادرست از منابع طبیعی پرداختند.
یکی از پیشگامان این جنبش، رابرت اسمیتسون، می گوید: «به جای اینکه یک اثر هنری روی زمین قرار گیرد، خود زمین به یک اثر هنری تبدیل می شود».
از سال 1960، مارکو گریگوریان نیز آثار هنری خود را به هنر زمین و هر چیزی که مربوط به خاک است محدود کرده است. در سال 1962 در حالی که در نیویورک زندگی می کرد، اولین مجموعه آثار گلی خود را تکمیل و به نمایش گذاشت.

با این روش هنری کار خود را با بررسی کوه ها و مناطق جغرافیایی از زاویه ای بلند آغاز کرد. در طول 16 سال، او به طور مداوم فاصله از زمین را کاهش داده است. به حدی که تمرکز او محدود به ذراتی بود که روی زمین و زیر پایش بود.

گریگوریان معمولاً از شکل هندسی مربع برای قاب بندی این سبک از هنر خود استفاده می کند. تقسیم مربع در هنر اسلامی مقدس است و نمایانگر زمین، چهار مرحله از زندگی انسان، چهار جهت، چهار فصل و…

نمایشگاه «مروری بر زندگی و آثار مارکو گریگوریان» دوشنبه 21 آذرماه ساعت 15:00 در سالن های 7، 8 و 9 موزه هنرهای معاصر تهران گشایش یافت و تا سوم آذرماه ادامه دارد.