این صدا، آشناترین خاطره سفره های ایرانی است/ مکرمی: کم کار نشدیم، هزینه های تولید بالاست – یورنا
بسیاری از خانواده های ایرانی شعار معروف اسماء الحسنی را هنگام افطار در ماه مبارک رمضان و به عنوان پس زمینه اذان مغرب شنیده اند و خواهند شنید.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی یورنا. خوانندگان اسماء الحسنی اعضای گروه سرود و مداحی معروف محراب هستند که 28 سال از فعالیت خود می گذرد.
یکی از مهم ترین اتفاقاتی که در این سال ها برای این گروه افتاد، درگذشت یکی از موثرترین چهره های آن بود. صدایی که در میان این هرج و مرج بلند می شود صدای حسن صفری است که چند سال پیش درگذشت و امروز خیابانی در تهران نام او را بر خود دارد.
محمد مکرمی ناظر و سید علی فرهاد مجاب از اعضای گروه محراب مهمانان سرویس فرهنگی یورنا بودند و درباره ظهور و سقوط عصر هماهنگی صحبت کردند.
دو تن از اعضای محترم گروه مهمان سرویس فرهنگی یک ساعته رادناک بودند.
گفتگوی یورنا با المقرمی و فرهاد مجاب از اعضای گروه محراب را در زیر می خوانید:
گروه محراب از سال 1375 فعالیت خود را آغاز کرد.
مکرمی: گروه کر محراب از سال ۱۳۷۵ با ۷ دوست شروع به کار کرد و نکته قابل توجه این است که بعد از گذشت این همه سال همچنان همان ۷ نفر در کنار هم هستند و به فعالیت های فرهنگی خود ادامه می دهند. در دنیایی که گروه‌ها عمر کوتاهی دارند، حفظ چنین انسجام و ثباتی در طول سال‌ها واقعاً نادر و قابل ستایش است.
فرهاد پاسخ داد: یکی از مهم ترین دلایل ماندگاری گروه محراب، هماهنگی و هماهنگی بین اعضا از جنبه های مختلف است. این شباهت از نظر تفکر، رفتار، سبک زندگی و حتی موقعیت های اجتماعی و فضایی وجود دارد. نزدیکی فکری و اجتماعی بین اعضای گروه باعث شده تا این گروه در طول سالیان متمادی منسجم باقی بماند و با برگزاری جلسات منظم و تمرینات مستمر به انسجام و رشد خود ادامه دهد. این عامل مهم که شاید در بسیاری از گروه های دیگر وجود نداشته باشد، باعث شده است که گروه محراب برخلاف بسیاری از گروه های مشابه که عمر کوتاهی دارند، نزدیک به سه دهه فعالیت قوی و مستمر داشته باشد.
مکرمی: گروه محراب در این سال ها با آثار مردم پسند و تولید آثار باکیفیت به شهرت رسید. تک تک آثار این مجموعه با دقت و حساسیت بالایی تولید شده است. اعضای گروه همیشه سعی می کنند قبل از ارائه هر اثر به عموم، از آن راضی باشند. یعنی وقتی همه اعضای گروه کیفیت کار را تایید کنند و آن را قابل تولید بدانند، کار به مرحله تولید می رسد. شاید به همین دلیل، انتخاب بهترین اثر از بین 800 تا 900 اثر کوتاهی که تاکنون توسط این گروه تولید شده، کار فوق العاده سختی باشد.
اعضای گروه علاوه بر حضور در این گروه چه می کنند، چه حرفه ای دارند و معمولاً شغل اصلی آنها چیست؟
مکرمی: در حالی که شاید برخی فکر کنند هدف از تشکیل گروه های مشابه کسب درآمد است، اما باید گفت که هدف اصلی گروه محراب از ابتدا فعالیت فرهنگی و معنوی بوده است. البته در کنار این فعالیت ها، درآمدهایی نیز وجود دارد که معمولاً صرف هزینه تولید تجاری و سفر اعضا می شود.
فرهاد پاسخ داد: اما آنچه مهم است این است که این درآمد ثانویه است و برکت آن در زندگی اعضای گروه به وضوح نمایان است. نکته جالب این است که هر یک از اعضای گروه علاوه بر کار در گروه محراب، مشاغل مختلفی را نیز انجام می دهند. مثلاً چهار نفر از اعضای گروه معلم هستند و بقیه در وزارت نفت، دادگستری و جهاد دانشگاهی مشغول به کار هستند. همزمانی کار با فعالیت های فرهنگی بیانگر علاقه و عشقی است که اعضای گروه به کار خود دارند و این فعالیت ها برکت خاصی به زندگی آنها بخشیده است.
آیا در این سال ها و مواجهه با این همه اتفاق، اتفاق ناگواری خاصی رخ داده که شما را آزار دهد؟
مکرمی: متأسفانه در شامگاه بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در سال 1400 در پی یک حادثه ناگوار، یکی از اعضای متنفذ جامعه محراب به نام مرحوم حسن صفری درگذشت. این برای اعضای گروه بسیار دردناک و غیرمنتظره بود. بعد از 25 سال همکاری و همراهی، از دست دادن یکی از بهترین اعضای گروه واقعا ضایعه بزرگی است.
مرحوم صفری نه تنها در گروه محراب حضور پررنگی داشت، بلکه گروه های سرود و گروه های سرود بسیاری در سراسر کشور با وی همکاری کردند و آثار بسیاری از وی به یادگار ماند. صدای جاودانه مرحوم الصفاری همچنان در رسانه های مختلف از جمله رادیو قرآن کریم و شبکه قرآن کریم شنیده می شود و این آثار یاد و خاطره وی را زنده نگه می دارند.
فرهاد پاسخ داد: اگرچه حضور فیزیکی مرحوم صفری در گروه موسیقی محراب دیگر امکان پذیر نیست، اما همچنان صدا و یاد او در تمامی اجراهای گروه وجود دارد. اعضای گروه این خلأ را به خوبی حس می کنند و اگرچه ممکن است مخاطب این موضوع را درک نکند، اما خلأ صدای بی نظیر و رنگ خاص آن به وضوح احساس می شود.
فکر می کنید مجموعه شما تا چه زمانی دوام بیاورد و چه برنامه ای برای آینده این مجموعه و بازنشستگی دارید؟
مکرمی: گروه محراب به فعالیت خود ادامه می دهد و به گفته اعضای آن این راه پایانی ندارد. این فعالیت فقط کار برای اعضای گروه نیست، بلکه عشقی است که تا زمانی که توانایی اجرا و تولید آثار جدید را نداشته باشند ادامه خواهد داشت. این عشق به کار فرهنگی و معنوی، گروه محراب را از بسیاری از گروه های دیگر متمایز می کند.
فرهاد پاسخ داد: گروه محراب در طول نزدیک به سه دهه فعالیت خود به نماد مهرورزی، وحدت، عشق به فرهنگ و معنویت تبدیل شده است و انشاالله این راه به لطف خداوند ادامه خواهد داشت. اعضای این گروه امیدوارند مانند مرحوم حسن صفری با عاقبت بخیر این دنیا را ترک کنند و آثار جاودانه خود را پشت سر بگذارند.
افرادی مانند شما و گروه هایی مانند شما در کار و علایق خود با چه چالش هایی روبرو هستند؟
مکرمی: گروه کر محراب از سال 1375 هجری شمسی فعالیت خود را آغاز کرد و تا به امروز با 28 سال سابقه فعالیت همچنان در زمینه فعالیت های فرهنگی ادامه دارد. اما در این سال ها به ویژه پس از شیوع کرونا، هزینه های تولید افزایش چشمگیری داشته است. تا قبل از سال 97-1396 هزینه های تولید آثار به ویژه شعر و خلق اثر جدید چندان زیاد نبود و با هزینه کمتری می شد کار تولید را انجام داد. اما در حال حاضر هزینه ها بسیار بیشتر شده است و این مشکل برای بسیاری از گروه ها حتی گروه های دانشجویی و افرادی که در حوزه هنری فعالیت می کنند با مشکل مواجه شده است.
یکی از مشکلات اصلی گروه ها کمبود بودجه برای تولیدات جدید است. به عنوان مثال، گروه محراب که تا قبل از سال 2018 هفته‌ای چهار تا پنج اثر تولید می‌کرد، اکنون می‌تواند هر دو یا سه ماه فقط یک اثر جدید منتشر کند. به همین دلیل اعضای گروه همچنان در تلاش برای تولید بیشتر با بازگشت به اوج فعالیت خود هستند.
فرهاد پاسخ داد:یکی دیگر از تغییرات عمده در این زمینه، حضور گروه های جوان با ایده ها و روش های جدید است. این گروه ها با موزیک ویدیوهای جذاب تر و اجراهای پر انرژی توانستند مخاطبان بیشتری را جذب کنند. با این حال، فعالیت در عرصه فرهنگی بیشتر به عشق بستگی دارد تا رقابت. همانطور که گفته می شود رقابت در این زمینه به معنای واقعی کلمه نیست، بلکه دوستی و همکاری بین گروه ها از همه مهمتر است.
لطفا از خاطرات خاص و جالبی که با مردم و مخاطبان دارید بگویید.
مکرمی: یکی از خاطرات عمیق و تکان دهنده گروه محراب مربوط به دیدار با شهید اسماعیل هنیه است. این دیدار در شبی برگزار شد که شهید هنیه به همراه هیئتی از فلسطین برای شرکت در برنامه رسمی در تهران حضور داشت. شب قبل از این حادثه، ما و پنج یا شش نفر از اعضای گروه برای یک جلسه کوچک در فلان مکان جمع شده بودیم. برنامه ای به زبان عربی و فارسی ارائه دادیم و پس از آن از شهید هانیه به گرمی تشکر کردیم. حتی بوسیدیم و این لحظات دوستانه به عنوان یکی از بزرگداشت های گروه در ذهنمان ثبت شد.
اما صبح روز بعد خبر تکان دهنده ای منتشر شد: شهید اسماعیل هنیه به شهادت رسید. برای من که شب قبل در جمع دوستانه ای بودم، این خبر بسیار سنگین و غیر قابل باور بود. همین چند ساعت پیش با او صحبت کردیم اما حالا خبر شهادتش را شنیدم. این حادثه نه تنها ضایعه دردناکی برای ما بود، بلکه یادآور شکنندگی و اهمیت راه مقاومت بود. روحشان شاد و یادشان جاودانه باد.
از هزینه ها و مشکلات تولید بیشتر بگویید
مکرمی: قبل از سال 2018، زمانی که گروه محراب در اوج قرار داشت، بیشتر هزینه های تولید از طریق درآمد حاصل از اجراها تامین می شد. اما در حال حاضر، این درآمدها دیگر جوابگوی هزینه های تولید نیست. اگر درآمدهای نمایشی مانند گذشته خوب باشد، گروه می تواند به اوج خود بازگردد و مانند گذشته بیشتر تولید کند. اما با افزایش هزینه ها، این کار دشوارتر می شود.
فرهاد پاسخ داد: همچنین با افزایش سن اعضای گروه و تغییرات دیگر، گروه های جدیدی وارد صحنه می شوند که ممکن است برای برخی جذاب تر به نظر برسد. گروه‌های جوان‌تر با موزیک ویدیوها و تولیدات جذاب، شکاف رقابتی بین گروه‌های قدیمی‌تر ایجاد کرده‌اند. این تغییرات گروه هایی مانند گروه محراب را به سمت بازسازی و تولید بیشتر سوق داد، در حالی که رقابت در عرصه فرهنگی نباید صرفاً بر اساس جذابیت های بیرونی باشد، بلکه باید مبتنی بر عشق و انگیزه های معنوی باشد.
مهمترین اتفاقات خوب و بد در سفر شما به کشورهای مختلف چیست؟
مکرمی: گروه محراب با وجود همه چالش ها و مشکلات همچنان در راه است. یکی از خاطرات ویژه این گروه سفر به تونس در سال های 88-89 بود که با چالش هایی مواجه شدند اما به اجرای خود ادامه دادند. شرکت در برنامه ها با حضور چهره های شاخصی چون شهید اسماعیل هنیه لحظه مهم و فراموش نشدنی برای اعضای گروه بود. گروه محراب در سال های اخیر برای شرکت در برنامه ای به نام *شب های ماهور* به تونس سفر کرد. این برنامه قرار بود در شهر قیروان یکی از شهرهای مهم و تاریخی تونس برگزار شود. تابلوهای مربوط به اجرای گروه در سطح شهر نصب شد و اعضای گروه آماده اجرای برنامه شدند. اما به محض رسیدن به محل با حمله غافلگیرانه مواجه شدند. عده ای در حالی که چوب و قمه و وسایل دیگر حمل می کردند جلوی سالن تجمع کردند. راننده ماشین فقط یک جمله به عربی گفت: درها را ببند و برگرد! اعضای گروه مجبور شدند به هتل برگردند و دو روز کامل در آنجا بمانند. بعدها مشخص شد که این افراد متعلق به گروه های سلفی هستند که به دلیل شیعه بودن گروه محراب به شدت با حضور آنها در تونس مخالفت کردند. این خاطره تلخ یکی از سخت ترین تجربه های گروه محراب در صحنه بین المللی بود.
فرهاد پاسخ داد: یکی از زیباترین و فراموش نشدنی ترین لحظات گروه محراب اجرای برنامه در محضر رهبر انقلاب بود. این نمایش ها به عنوان بهترین و غرورآفرین ترین تجربیات این گروه در طول دوران فعالیت خود شناخته می شوند. حس حضور در چنین کنسرتی و بازخورد مثبت آنها از اجراها برای اعضای گروه بسیار ارزشمند و دلگرم کننده بود.
یکی از خنده دارترین خاطرات این گروه اجرای برنامه در تالار وحدت است. طراحی این تالار به گونه ای بود که با آسانسور می شد از آن بالا و پایین رفت. اعضای گروه آماده اجرای برنامه در طبقه پایین بودند و قرار بود با بلند شدن آسانسور کار خود را آغاز کنند. اما در نیمه راه آسانسور متوقف شد و فقط سرهای اعضای گروه ظاهر شدند!
این صحنه خنده حضار را برانگیخت و اعضای گروه سعی کردند به اجرای خود ادامه دهند. چند ثانیه بعد آسانسور دوباره شروع به حرکت کرد و تمام زندگی بیرون آمد. این اتفاق به یکی از خاطرات خنده دار و فراموش نشدنی گروه تبدیل شد.
گروه مهراب حالا تصمیم دارد با تشکیل گروه جدیدی از نوجوانان به راه خود ادامه دهد. فرزندان اعضای گروه به عنوان نسل جدید می توانند با انرژی فزاینده این مسیر را ادامه دهند و خاطرات جدیدی را برای گروه رقم بزنند.
منبع : خبرگزاری tabnak